Kleshas

Budist inanışa göre insanın huzurunu bozan ruh halleri vardır. Bunlara kleshas adı verilmektedir. Kleshas (Sanskritçe,  kleśa; Pali: kilesa; Tibetça: nyon mongs),  insanın  zihnini bulandıran, benliğin doğayla bütünleşmesine engel olan engeller olarak da tanımlanan kleshas : anksiyete, korku, öfke, kıskançlık, istek, depresyon, açgözlülük, kin, cahillik. vb. olarak  tanımlanmaktadır.

 Budistler Buda’nın vaazlarının Pali – Kanon adlı bir kitapta toplandığına ve 400 yıl kadar sözlü olarak nesilden nesile aktarıldığına inanırlar.

Budizm’in kutsal kitabı üç sepet anlamına gelen “Tripitaka veya Tipitaka’dır”.Tripitaka da; aşağıdaki bölümler bulunur.

• Vinaya Pitaka
• Sutta Pitaka
• Abhidhamma

Bu kitaplarda rahip ve rahibelerle ilgili kurallar, ayin usulleri, beslenme,giyinme, Buda’nın hayatı,konuşmaları,vaazların yorumu,Budizm’ felsefesi vb ayrıntılı bir şekilde anlatılır.

Budizm’ başlıca iki büyük mezhebe ayrılır:

 1- Hianayana (Küçük araba) , 2- Mahayana (Büyük Araba)

Hianayana kişinin kendisini kurtarmasını esas alır.

Mahayana: Toplumu bir bütün halinde ele alarak herkesin kurtuluşa ermesini esas alır.

Mahayana  “Buda öğretisi”nin ilk evresi, talibin (Shravakas) dört  büyük gerçekle yüzleşmesi esasına dayanır. Talip bunu Arhat veya Buda seviyesine ulaşmış bir mürşit yardımıyla yapabilir. Mürşitin görevi talibi bağımlılık yaratmadan dört büyük gerçekle yüzleştirmek ve kendi yolunu bulmasını sağlamaktır.

Dört büyük gerçekten, ilki yaşamın bütünüyle acı çekmek olduğu esasına dayanır.Bir mürşit  yardımıyla öğrenimine devam eden talip,  açgözlülük, kin, cahillik gibi ruha acı veren kirlerden (Kleshas) arınmayı öğrenir.Kleshas (Sanskritçe,  kleśa; Pali: kilesa; Tibetça: nyon mongs),  insanın  zihnini bulandıran, benliğin doğayla bütünleşmesine engel olan engeller olarak da tanımlanan kleshas : anksiyete, korku, öfke, kıskançlık, istek, depresyon, açgözlülük, kin, cahillik. vb. olarak  tanımlanmaktadır.

Acı veren kirleri tanıyan ve benliğinde hisseden talip artık ikinci aşamaya geçmeye hazır demektir. İkinci aşama kleshasların nedenlerini kavrama esasına dayanır. Talip uzun ve meşakkatli olan bu ikinci aşamada ruhu kirleten kleshasların nedenlerini derinlemesine araştırır.

İkinci aşamanın sonunda talip ancak Buda seviyesindeki bir mürşitin onayıyla üçüncü aşamaya Nirvana’ya geçebilir. Bu seviyeye geçen talipe Arhat ünvanı verilir.Arhat ünvanı alan talip artık Buda olma yolunda ilerlemektedir. Mürşitlik yapmayı öğrenerek Buda seviyesine çıkar. Geçmiş ve gelecekteki tüm karmaları kavrayan Buda Nirvana’ya yani kurtuluşa ulaşmış, huzura ermiştir.