Azdavay Kastamonu’nun en cazip dağ ve ormanlarına sahip yörelerinden biri. Küre Dağları bu bölgenin en önemli aktörlerinden, diğeri ise dağların kar sularından beslenen Devrekani Çayı. Kuzey batı kıyı dağları adı verilen sıradağlar “İsfendiyar Dağları” adıyla da biliniyor bu sıradağların antik çağdaki isminin “Amastris” ya da “Paflagonia Dağları” olduğunu söyleyen tarihçiler var ama kaynak bulmak lazım. Geçtiğimiz yıllarda bölgeye yaptığım geziden sonra notlarımı web sitemde yayınlamıştım.[1]
Azdavay yolunda karşınıza çok oklu levhalar kümesi çıkıyor. Belediye bölgedeki turizm faaliyetlerini artırmak amacıyla bir çok proje gerçekleştirmiş. Bunlardan biri de 2017 yılında açılan Çatak Cam Seyir Terası. Cam seyir terası projesi bir çok yerde var.
Benim bildiklerim:
- Safranbolu Kristal Teras, (80 metre),
- Çankırı Cam Teras (100 metre),
- Uşak Ulubey Cam Teras (150 metre),
- Artvin Hatilla Cam Teras (220 metre),
- Gümüşhane Taral (240 metre),
- Malatya Levent Vadisi (250 metre)
- Valla Cam Teras (750 metre)
- Siirt Tillo Kalesi (1100 metre)
Çatak kanyonu seyir terası ise 420 metre yükseğe inşa edilmiş. Teknik bilgileri edindiğim kaynak doğruysa teras toplam 33 metre uzunluğundaymış ve bunun 15 metresi kanyon boşluğuna asılıymış. Teras toplam 25 ton metal ve 10 ton cam kullanılarak yapılmış. Aynı anda 250 kişi terasta bulunabilirmiş. 60 ton taşıma kapasitesi hesaplanmış.
Cam teras yolu beton tabir edilen asfalttan yapılmış. Eski toprak yolun üzerine cam teras açılışı öncesinde belediye aracılığıyla bu kaliteli asfalt yoldan döşenmiş. Orman içi ise parke taş döşenmiş. Bölgenin ciddi yağış aldığı düşünüldüğünde parke taş yolların faydası saymakla bitmez. Milli park levhasından 6 kilometre sonra cam teras otoparkına aracımızı park ediyoruz. Cam terasa kadar ahşap yürüyüş yolları yapılmış. Bizim gittiğimiz saatte hiç ziyaretçi yoktu. Terasın yanına bir kafeterya inşa ediliyordu. İnşaatta çalışanların dışında kimseyi görmedik. Arayıp da bulamadığım bir lüks. Rahat rahat fotoğraf çekebilecektim.
Kanyonun oluşumu konusunda birkaç teori var. Kimine göre milyonlarca yılda Devrekani çayının aşındığı vadinin bir sonucu. Diğer bir görüşe göre de her bin yılda aşınmayla yükselen Kuzey batı kıyı dağlarının vadi tabanının yüz binlerce yılda yükselmesiyle oluşan bir kanyon. Hesaplamaya göre her bin yılda 25 cm. yükselen kanyon vadi tabanı 600 bin yılda oluşmuş. Jeologlara göre Afrika kıtasının Anadolu yarımadasını sıkıştırarak itmesi sonucu meydana gelen yer olaylarından biri de buymuş.[2]
Kanyon Küre Dağlarının güneydoğu kesiminde yer alıyor. Azdavay kasabası Ahat köyü Çatak mevkiinden 774 metrelerden başlayarak 8 kilometre güneydoğu kuzeybatı yönünde uzanıyor ve 565 metre irtifada bulunan Kayabaşı köyü Nalbantoğlu mevkiinde sonlanıyor. Yaklaşık 209 metrelik bir irtifa farkı ortaya çıkıyor. Bu da Devrekani çayının akış ivmesini sağlıyor.
Cam terastan bakıldığında kanyonun 7 kilometrelik bölümü görünüyor. Neredeyse tamamı sayılabilir. Kanyon terasında durup etrafa baktığınızda kanyonun iki yanında birbiri ardından sıralanan tepeler görünüyor. Tepelerin adlarını merak edenler için bir harita bile oluşturulup cam seyir terasında dürbünün yanına asılabilir.
- Sivri türbe tepesi 1476 metre,
- Gözkayası Tepesi 1415 metre,
- Katırören Tepesi 1391 metre,
- Çaldağ Tepesi 1340 metre,
- Ortaköknarlık Tepesi 1303 metre,
- Hulemataştepe 1236 metre,
- Hümatepe 1213 metre.
Bu bilgileri de Kesit Akademi makalesinden aldım. Bu bilgileri derleyen hocaları kutlamak lazım. Bir çok kamu kuruluşunun elindeki bilgileri birleştirmişler. Özellikle de harita uzmanlarının sağladıkları bilgileri. Umarım Azdavay belediyesi, kaymakamlık ya da valilik bu bilgileri Çatak Kanyonu web sitesinde sergiler. Nedense bu irtifa ve mesafe ölçüleri devlet sırrı gibi saklanıyor. Oysa artık ortaçağda değiliz. GPS ölçümleri var. Uydulardan alınan topoğrafya bilgileri var. Kastamonu ili sınırlarındaki tüm ölçümler aslında valilik web sitesinde istatistik bilgi olarak durmalı. İsteyen oradaki teyit edilmiş, uzmanlarca onaylanmış doğru bilgileri kullansın. Bu şekilde “dünyanın en büyük” gibi sıfatlarla başlayan siyasilerin palavraları da medyada yer bulmaz.
Çatak kanyonu insanın nefesini kesecek kadar güzel. Fotoğraf için saati iyi kollamak gerekiyor. Teras doğu tarafında olduğu için kontra ışıkla çalışmak zorunda kaldım. Bu da hoş değil tabii. Vadiler arasında oluşacak sisin saatlerini de bilmek gerek. Bu benim bu kanyona ilk gelişim. Bir dahaki sefere daha kapsamlı ve alternatifli çekim yapabilirim. Burada sorun ulaşım. İstanbul’dan 500 kilometre uzaktayız. Belki de Azdavay’da bir otele yerleşip birkaç gün çekim için ayırmak gerek. Gece çekimleri de düşünülebilir. Kanyonun tabanında acaba ne kadar yürünebiliyor? Yürümeye uygun patikalar var mı? Bunu anlamanın yolu da bir kanyon grubuyla ve rehberle gelip yürümek. Doğa gruplarıyla fotoğraf çekimi çok zor oluyor. Genellikle doğa yürüyüş grupları fotoğraf çekimini cep telefonlarıyla yapıp yürümeye odaklanıyorlar. Haklılar da. 15-20 kilometrelik bir parkurda zaman açısından fotoğraf çalışması tepki çekebilir. Seyir terasından çekilebilecek fotoğraflar aslında çok da ilginç değil. Bir manzara fotoğrafçısı o noktadan ters ışıkta tatmin edici fotoğraf çekebilir mi? Işığın saatine bağlı. Eğer gökyüzü parçalı bulutlu ve hafif bir rüzgar varsa belki de time-laps bir çözüm olabilir. Ya da ciddi bir zoom lens varsa kanyonda uçan sakallı akbabalar, diğer kuşlar çekilebilir. Orman altı florasında makro deneyler yapılabilir. Çatak kanyonunun kış mevsiminde karlı halini çekmek de çok keyifli olabilir. Bakalım. Bu seyahatten benim çıkardığım sonuç Azdavay ve Cide bölgesinin fotoğraf açısından son derece elverişli olduğu. Bir sonraki seyahatimde bu bölgeye yoğunlaşmaya karar veriyorum.
[1] https://www.yavuzcekirge.com/kure-daglari/
[2] Çatak Kanyonu ile ilgili bilgileri 19 Mayıs Üniversitesi Fen ve Edebiyat Fakültesi Coğrafya bölümü öğretim görevlileri Prof. Dr. Halil İbrahim Zeybek, Doç. Dr. Faruk Aylar, Doç. Dr. Muhammed Bahadır beylerin yazdıkları ortak makaleden aldım. Kesit Akademi Dergisinde yayınlanan makale Çatak Seyir Terası’nın turizm potansiyeliyle alakalı görüşlere yer veriyor.