Sillyon (Sylleion)

Pamphyllia ovasına yüksek bir tepeden bakarsanız iki şey dikkatinizi çeker:

Seralar ve masa biçiminde bir tepe.

İşte o masa biçimindeki tepe antik kent Sillyon.

Ulaşımı çok kolay. Yol boyunca kahverengi yol işaretleri sizi antik kentin olduğu tepenin eteğine kadar getiriyor.

Antik kentin çevresi yerleşime açılmış olduğundan tahribat hat safhada.

Sizi metal bir levha karşılıyor. Levhanın üzerindeki yazıları okumak kolay değil. Levha bir evin bahçe duvarına asılmış. Evin saldırgan köpeğinin havlamaları arasında ne kadar okunursa.

Bir bekçi kulübesi konmuş ama bekçi yok.

Levhada antik kentin haritası konmuş ama hangi yoldan yürüneceği anlaşılmıyor. Bir çivi bile çakılmaması gereken antik kent içinde aileler yaşıyor. Yerleşim alanı haline dönüştürülmüş. Koyunlar, keçiler, tavuklar ve köpekler antik kentte cirit atıyor.

Yukarı antik kente çıkmak için bir iki kez yanlış yola saptıktan sonra nihayet tepeye çıkan patikayı buluyorum.

İki ev arasından geçiyor patika. Yukarıdan bir yerden de patika üzerinden ince bir dere akıyor.

Sulara bata çıka ilerliyorum. Köpek havlamaları ve evlerde yaşayan kadınların meraklı bakışları altında tırmanıyorum. Karşıma derenin kaynağı olan tarihi çeşme çıkıyor.

Binlerce yıldır akıp duran bu çeşme kim bilir neler anlatıyor.

Söylenceye göre Troya savaşından sonra Pamphylia ‘ya kaçan Troyalılar tarafından kurulmuş Sillyon. Kurucusunun adının “Mophos” olduğu rivayet ediliyor. Helen (Grek) mitolojisinde Mophos üstün kehanetleri ve bilgeliği ile bilinen ve antik çağda bir çok şehrin kurucusu olarak anılan bir kahraman. Mophos’un Sillyon’u M.Ö. 500 yıllarında kurduğu varsayılıyor.

Savunma amaçlı olarak bir tepenin üzerine inşa edilen şehir, kısa sürede bölgede önem kazanıyor. Antik çağın en çok para getiren iki işini yaparak ; köle ticareti ve paralı askerlerin yetiştirildiği bir garnizona dönüşüyor. Her yönden asker olmak isteyen gençlerin gelip eğitim gördüğü civardaki tüm krallıkların himaye ettiği bir paralı asker eğitim merkezi.

Büyük İskender’in bölgeyi fethinden sonra mirasçıları Selevkos Hanedanlığı etikisine giren şehir bağımsızlığını sürdürüyor. Özellikle Selevkoslar devrinde en parlak günlerini yaşıyor. Tiyatrosu da bu dönemden kalma. Kayalar üzerine inşa edilen antik tiyatrodan geriye sadece on bir basamak kalmış. Depremle zarar gören tiyatronun büyük bir bölümü yıkılmış. Tepeden bakınca depremin verdiği hasar görünüyor. Tedbir alınmazsa tiyatronun geri kalan basamaklarının da aynı sonla buluşacağı kesin.

Sillyon kendi adını taşıyan para basacak kadar özgür. Altın, gümüş ve bakır paralar şehrin adını taşıyor. Roma ve Bizans döneminde de şehir önemini koruyor. Yaklaşık bin yıldan fazla tarihi olan şehir, önce Arap akınları sırasında (M.S. 677) ciddi hasar görüyor daha sonra da Selçuk güçleri tarafından (M.S. 1207) yılında fethediliyor. Selçuklu döneminde şehirde nasıl bir idare olduğu konusunda bilgi yok. Zaman içerisinde diğer antik kentlerde olduğu gibi baskıdan bunalan şehir halkı başka yerlere göç ediyor ve geriye harabeler kalıyor.

Osmanlı döneminde uygulanan iskan politikası paralelinde konar göçer Türkmen boylarının bölgeye yerleştirilmesi ile de diğer antik kentlerin başına gelen Sillyon’un da başına geliyor.

Bugün Yanköy adı verilen bölgenin Kocagözler mahallesi, Sillyon arazisiyle iç içe bulunmaktadır.

Yapılan kazı çalışmalarında antik kentin bir çok eserinin tahrip olduğu ve Yanköy ahalisi tarafından inşaat malzemesi olarak kullanıldığı tespit ediliyor ama ne fayda ?

Bölgedeki her antik kentin kaderi burada da karşımıza çıkıyor. Cehaletin ve sorumsuzluğun beslediği talan zihniyeti bölgeye hakim oluyor. Bir avuç toprak için birbirinin boğazına sarılan ahalinin dinamitlediği nekropol alanı, nereye götürüldüğü bilinmeyen sütun başlıkları, kitabeler, heykeller ve mozaikler ortada yok. Sit alanı haline dönüştürülen Sillyon şehri ve bölgesinin bilinçli yerel yönetimler tarafından kurtarılacağını ve bu sempatik antik şehrin onarılacağını umuyorum.

Kaynaklar :

Sillyon (Sylleion)

Post navigation